Mensen met een psychische aandoening en hun naasten moeten de juiste zorg kunnen krijgen op het moment dat zij die nodig hebben. En dat betekent onder andere dat mensen niet weken, maanden of zelfs langer dan een jaar moeten wachten op behandeling in de ggz. Zijn moeten kunnen rekenen op goede zorg, gegeven in een veilige omgeving, waarbij dwang en drang wordt voorkomen. De zorg hoort aan te sluiten op de behoeften van de cliënt en de naasten: het is belangrijk dat zij samen met de behandelaar beslissen over de behandelmethode. Daarbij moet goed rekening worden gehouden met de persoonlijke voorkeuren van de cliënt, eventuele bijwerkingen van medicatie of culturele factoren. De basis voor de kwaliteit van de ggz is vastgelegd in zorgstandaarden, waar de behandelaren zich aan dienen te houden. MIND heeft ervoor gezorgd dat in deze standaarden ervaringskennis van cliënten en hun naasten is meegenomen en dat de standaarden in toegankelijke taal beschikbaar zijn voor iedereen.
Zorg voor de jeugd
MIND maakt zich voortdurend sterk voor betere jeugdzorg, maar het schiet niet op met de Hervormingsagenda Jeugdzorg; we hebben dan ook bepleit dat deze agenda afgerond moet worden, want op dit moment zijn kinderen en ouders de dupe van de stagnatie. We hebben de toegankelijkheid van de jeugdzorg ook aangekaart via een maatschappelijk breed gedragen actie waarin we de overheid vragen om geen eigen bijdrage in de jeugdzorg in te voeren: een petitie hiervoor leverde meer dan 12.000 handtekeningen op.
Gelijke toegang tot geestelijke gezondheidszorg is ook in 2022 een belangrijke ambitie geweest voor MIND. We hebben hiertoe op veel verschillende onderwerpen de belangen van cliënten en naasten behartigd bij ministeries, het parlement, via de media en door samenwerking met een groot aantal partijen in de zorg en in het sociaal domein. Zo bleven we de lange wachtlijsten agenderen, hebben we ons ingezet voor meer transparantie over de kwaliteit van geleverde zorg in de ggz, en ondernamen we een groot aantal activiteiten op het gebied van onderzoek, voorlichting en bekostiging van psychofarmaca.
Daarnaast hebben we met Akwa GGZ en samen met onze lidorganisaties gewerkt aan de ontwikkeling en autorisatie van diverse ggz-zorgstandaarden. We hebben het cliëntperspectief ingebracht ten behoeve van de ontwikkeling van het Landelijk Kwaliteitsstatuut (LKS) en Zorgprestatiemodel (ZPM). We hebben onze ervaringsdeskundigheid ingezet: bij de internationale conferentie over mentale gezondheid van vrouwen (november) maar ook bij het werkbezoek van de minister en staatssecretaris van VWS aan MIND (mei).
Tot slot zijn we van invloed geweest bij de evaluatie van de Wet verplichte ggz (Wvggz); zowel door vanuit cliënt- en naastenperspectief een bijdrage te leveren aan het wetenschappelijk onderzoek als door onze rol in de begeleidingscommissie van de evaluatie.
Naasten- en familiebeleid in de forensische psychiatrie
De afgelopen twintig jaar is binnen de reguliere ggz in toenemende mate het belang van naasten- en familiebeleid onderkend. Binnen de forensische zorg lag de nadruk vaak op het monitoren van risico's, wat er toe geleid heeft dat de er minder aandacht was voor de omgeving van de patiënten en de invloed die naasten kunnen hebben op recidive (terugval, herhaling van ongewenst gedrag). Daartoe is een speciale training ontwikkeld voor professionals in de forensische ggz, om ze te helpen familie en naasten in kaart te brengen en met hen in gesprek te gaan. Tegelijkertijd zijn in 3 forensische klinieken pilots gedraaid. Dit heeft geleid tot de PINMFz-training en -reader (Pakket Interactie met Naasten op Maat voor de Forensische zorg), dat vanaf oktober 2022 beschikbaar is voor professionals die werken in de forensische ggz.
Verbetering toegang tot zorg
Steeds meer mensen hebben te maken met meervoudige problematiek. Een behandeling in de ggz is daarvoor niet altijd compleet toereikend om alle problemen op te lossen en soms moet iemand hier ook nog lang op wachten. Een goede samenwerking tussen verschillende ketenpartners en het sociaal domein is hierin erg belangrijk: op die manier kunnen mensen worden geholpen om vanuit meerdere gebieden het leven weer op te pakken. Nog niet in alle regio's is dit toegankelijk voor alle inwoners. We hebben daarom in samenwerking met Movisie deelgenomen aan het project Verbetering Toegang waarin gemeenten, koepelorganisaties en belangenbehartiging nauw samenwerkten om de integrale toegang bij gemeenten vorm te geven. Daaruit voortkomend is specifiek voor mensen met ggz-problematiek een samenwerking gestart tussen Movisie en MIND om te onderzoeken welke succesfactoren er zijn om integrale toegang vorm te geven binnen de ggz, sociaal wijkteam en gemeente. Hiertoe zijn in 7 gemeentes interviews afgenomen met inwoners, beleidsmakers en zorgprofessionals, welke verwerkt zijn tot informatieve artikelen die via verschillende online-kanalen beschikbaar zijn.
Het Nationaal Zorgnummer
Het Nationale Zorgnummer is de voordeur van MIND voor cliënten en hun naasten. Deze voordeur is een samenwerking met Patiëntenfederatie Nederland. Cliënten en hun naasten kunnen telefonisch en per mail terecht bij het Nationale Zorgnummer voor informatie en advies bij vragen en klachten over de zorg. In 2022 hebben de medewerkers 2960 vragen en meldingen afgehandeld. Hierbij ging het vooral om vragen over de toegang tot de zorg, vergoedingen en over cliëntenrechten.