Preventie

'Voorkomen is beter dan genezen', zegt het spreekwoord. Daarom zet MIND de komende jaren fors in op preventie, het voorkomen van psychische problemen. Er moet meer aandacht zijn voor het behoud van psychische gezondheid, het tijdig signaleren van beginnende mentale klachten en het versterken van mentale weerbaarheid van jong en oud. Ook terugvalpreventie zou veel centraler mogen staan in de ggz: hiermee worden veel psychisch leed en onnodige zorgkosten voorkomen. Vaak staat preventie bij beleidsmakers niet hoog op de agenda. Dit komt onder andere omdat het belang wordt onderschat en omdat er geen geld voor beschikbaar is (of wordt gemaakt). Preventie vraagt om landelijke agendering, een goede samenwerking van lokale en regionale partijen in de zorg en het gemeentelijke domein. Daarbij zijn het uitwisselen van kennis en een passende financiering van groot belang. De leefwereld van alle mensen die mentaal gezond willen blijven moet daarbij steeds het uitgangspunt zijn.

Driekwart van de psychische aandoeningen begint voor het 25ste levensjaar. MIND heeft ervaringsverhalen over de mentale gezondheid van jongeren ingebracht aan overlegtafels in de Tweede Kamer. Zo hebben we letterlijk en figuurlijk een gezicht gegeven aan de problematiek en deze invoelbaar gemaakt. In het kader van suïcidepreventie bij jongeren hebben we een online event georganiseerd met als titel 'De twee kanten van social media'. Diverse influencers en ook koningin Máxima namen deel aan dit event en o.a. de tv-programma's Tijd voor Max en Shownieuws deden verslag ervan. Daarnaast bundelden we de krachten met de Stichting Open MIND voor de publiekscampagne 'Kind van', over KOPP/KOV (Kinderen van ouders met psychische problemen en kinderen van ouders met verslavingsproblematiek). We hebben onze positie op het gebied van verslavingsproblematiek verstevigd en werken samen met andere partijen aan preventiebeleid op het gebied van online gokken.

Door deel te nemen aan verschillende (uitvoerings-)programma's op het gebied van werk, inkomen en psychische kwetsbaarheid, hebben we een stevige impuls kunnen geven aan het verbeteren van de positie van mensen met een psychische aandoening op de arbeidsmarkt. Door middel van onze activiteiten, die worden gedragen en gevoed door onze ervaringskennis, hebben we bijgedragen aan het doorbreken van het taboe rondom het spreken over suïcidaliteit of doodswensen en aan betere zorg en ondersteuning voor mensen met suïcidale gedachten.

MIND wil een samenleving waarbij mensen aandacht hebben voor psychische gezondheid. We bieden mensen de nodige handvatten om psychische klachten te voorkomen of deze zo min mogelijk het dagelijkse leven te laten verstoren. Ons doel is om mensen met psychische problemen en hun naasten te ondersteunen en samen met hen een beweging te vormen. Hier werken we aan door verschillende events, themabijeenkomsten, ontmoetingsdagen en perspectiefsessies te organiseren. Maar ook onze websites dragen bij aan preventie. Deze worden steeds beter gevonden, zodat mensen informatie, tools en ervaringsverhalen vinden, maar ook ondersteuningsaanbod via MIND of uit de beweging MIND.

Jongeren en openheid

We werken er bij MIND hard aan om op verschillende manieren jongeren te stimuleren om te praten over hun psychische klachten. Via evenementen (zoals Last Man Standing, Time Out, Week van de prestatiedruk, de challenge 'Chill, je moet al zoveel' en MIND Young Studio) en via een zo compleet mogelijk aanbod van informatie en ervaringsverhalen via onze websites.

Last Man Standing

Last Man Standing werd op zaterdag 24 september 2022 voor de zesde keer georganiseerd. Dit keer vond het event plaats het op het plein van de Neude in Utrecht. Er waren 245 deelnemers en het leverde €45.417 op aan donatieopbrengsten. Deze editie was kleiner van opzet dan voorgaande jaren, omdat het aantal deelnemers veel minder groot was. Ook bij andere goede doelen bleek het aantal deelnemers aan fondsenwervende evenementen significant lager te liggen dan andere jaren. Ondanks de eenvoudige opzet was de sfeer van Last Man Standing 2022 fantastisch. De meeste deelnemers hielden het ondanks de regen (het regende zowaar de hele dag), de volledige 6 uur vol om op de verhoging te staan en de stemming was goed. De ervaring heeft dus geleerd dat een event als Last Man Standing ook in een eenvoudige(r) opzet voor de deelnemers heel zinvol en leuk kan zijn.

Startpakket voor in de klas

Tijdens de zesde editie in oktober van de #openup-week van MIND, HUMAN en 3FM lanceerden we samen met Luister Eens - een landelijke beweging die stigma's rondom mentale klachten wil doorbreken - een uitgebreid startpakket voor docenten (middelbare school & MBO) om met laagdrempelige tools aan de slag te gaan om het gesprek over mentale klachten op een veilige manier te voeren in de klas.

De Gezonde Generatie

De Gezonde Generatie is een initiatief van 23 gezondheidsfondsen die samen investeren in de gezondheid van toekomstige generaties. Het doel: de Nederlandse jeugd is in 2040 de gezondste van de wereld, fysiek, sociaal en mentaal. MIND en de Hersenstichting slaan de handen ineen voor een mentaal Gezonde Generatie. De mentale gezondheid van onze jeugd staat onder druk. Veel jongeren hebben te maken met ongezonde stress en prestatiedruk, door school, ouders en in sociale context. Daarom richten we ons op een weerbare generatie die opgroeit in een mentaal gezonde (leer)omgeving die hen (onder)steunt, bijstaat en stimuleert. Dit doen we door jongeren te versterken, een mentaal gezonde leeromgeving te stimuleren en de maatschappelijke norm rond presteren te veranderen. Volgens jongeren zijn dit de belangrijkste randvoorwaarden voor een mentaal gezonde leeromgeving:

1. Heb oog voor ons als persoon in plaats van alleen onze cijfers en prestaties
2. Zorg als onderwijsinstelling voor structurele aandacht voor ons mentale welbevinden
3. Ondersteun onze leerkrachten om een goede vertrouwenspersoon voor ons te kunnen zijn
4. Leer ons meer over hoe we mentaal en fysiek gezond kunnen blijven
5. Creëer met ons een nieuwe manier van sociaal verbinden waarin we echt onszelf mogen zijn

Deze randvoorwaarden hebben we samen met onze position paper ingezet, voor meer aandacht voor SEV (sociaal-emotionele vaardigheden) in het onderwijs, bij onze lobby bij politiek, beleidsmakers, onderwijsraden en initiatieven gericht op het verbeteren van het onderwijs. Ook wordt het als onderlegger gebruikt bij de Werkgroep Onderwijs van MIND Us, waardoor deze voorwaarden vanuit de jeugd zo veel mogelijk gebruikt worden bij nieuwe initiatieven.

We hebben onderzoek gedaan onder 1500 Nederlanders, wat ons inzicht heeft gegeven in de heersende opvattingen en stand van zaken rond mentale gezondheid en stress en prestatiedruk in de maatschappij en in het onderwijs, de prevalentie, oorzaken en oplossingen. Nederlanders geven aan:

1. 72% vindt prestatiedruk op jongeren (zeer) hoog en 66% vindt deze (zeer) ongezond
2. Prestatiedruk op jongeren in het onderwijs neemt toe van basisonderwijs (42%) via voortgezet onderwijs (66%) naar hoger onderwijs (76%)
3. De hoge prestatiedruk wordt vooral veroorzaakt door een gevoel van te veel 'moeten' op een dag. Ook de prestatiecultuur in de samenleving wordt aangewezen als boosdoener.
4. Prestatiedruk ín het onderwijs wordt niet alleen veroorzaakt door het onderwijs zelf.
5. Nederlanders zijn zich zeer bewust van het probleem en de urgentie en geven aan dat het een gezamenlijke verantwoordelijkheid is om de prestatiedruk op jongeren te verlagen.

We hebben met jongeren gesproken om meer inzicht te krijgen in hun gedachten en visies als het gaat om stress en prestatiedruk: hoe kijken ze aan tegen de huidige norm en wat zou het nieuwe normaal moeten worden. We hebben de uitkomsten van het onderzoek bij hen getoetst en meer inzicht gekregen in bijvoorbeeld de rol van social media, uitingen van de prestatiecultuur in Nederland en de ervaren hoge verwachtingen bij jongeren. De komende jaren kijken we samen met jongeren en partners hoe we de mentale druk op de jeugd kunnen verminderen.